آموزش کامل فیلمبرداری بخش سوم
انواع سه پایه
- استاندارد: این سه پایه مخصوص ضبط فیلم های حرفه ای می باشد.
- سه پایه معمولی: این سه پایه از جنس آلمینیوم با پایه های کشویی قابل تنظیم در اندازه های مختلف است.
- سه پایه باز: این سه پایه دارای قابلیت تنظیم سریع و گشودگی تا زاویه ی ۱۸۱ درجه می باشد.
- سه پایه متحرک: به هنگام فیلمبرداری وضعیت دوربین بطور پیوسته تغییر می کند.
در استودیو قالبا از سه پایه متحرک استفاده می شود چرا که تغییر وضعیت دوربین را بدون تکان دادن امکان پذیر می سازد.
سه پایه متحرک بسیار شبیه سه پایه استاندارد است با این تفاوت که سه چرخ جهت جا به جایی به پایه های آن نصب شده است.
سه پایه متحرک بطور گسترده ای در صنعت سینمای اروپا و استودیو های تلویزیونی استفاده می شود.
کلاپربرد (کلاکت یا clapper board) در آموزش کامل فیلمبرداری بخش سوم
در آغاز هر برداشت یک کلاکت در مقابل دوربین قرار می گیرد تا اطلاعات زیر را ثبت نماید:
الف: شماره صحته و برداشت.
ب: فضای باز (خارجی) یا فضای بسته (داخلی)
ج: تاریخ
د: شماره صدابرداری
ز: نام فیلم
و: نام کارگردان
ی: نام مدیر فیلمبرداری
در بالا یا پایین کلاپربرد قسمت لولا شده ای قرار دارد که می تواند برای ایجاد یک صدای بلند
(موسوم به crack) سریعا باز و بسته شود این عمل نقطه شروعی برای سینک صدا با تصویر ایجاد می کند.
پایه ستونی: پایه های ستونی از مهمترین وسایل مورد نیاز دوربینهای بزرگ استودیویی است .
ستون بادی این پایه های بزرگ که با هوای فشرده کارمی کند . با چرخهایی که در زیر تنه سنگین آنها نصب شده،
این امکان را فراهم می آورد که حتی در زمان پخش یا ضبط برنامه بتوان ارتفاع دوربین را تغییر داد ،
یا در نقطه معینی در محدوده حداقل تا حداکثر ارتفاع ثابت نگه داشت.
تراولینگ تراک : تراولینگ تراک یکی از مهمترین وسایل مورد استفاده فیلمبرداران است.
گاهی لازم است دوربین به هنگام فیلمبرداری حرکت داده شود.
با حرکت تراولینگ، دوربین در طول یک خط مستقیم و در هر زاویه ای نسبت به موضوع، به طرف جلو رانده می شود.
برای این منظور دوربین روی چهار چرخه ای که روی یک ریل حرکت می کند سوار می شود، این چهار چرخه را تراک می نامند.
دالی dolly : حرکت به جلو (doll in) و حرکت به عقب (dolly back) است یعنی در این حرکت دوربین به سوژه نزدیک می شود
یا از آن دور می شود برای این کار دوربین روی سه پایه متحرک (بیشتر در استودیو) یا ریل قرار می گیرد و بخاطر وسیله ای به
نام دالی که دوربین را حرکت می دهد به این نام معروف شده است.
بوم : boom حرکت انتقالی دوربین در راستای عمودی است مثل زمانی که دوربین طول یک ساختمان را بالا میرود و به پشت بام می رسد.
در این حرکت دوربین روی اهرم و یا مینی کرین نصب می شود.
لوما louma : وسیله ای برای کار کردن با دوربین از فاصله ای دور را که به وسیله کرین های معمولی غیر ممکن است، استفاده می شود.
لوما این امکان را به دوربین می دهد که از میان کوچکترین درها و پنچره ها عبور کند، یک موضوع و سوژه را روی یک پلکان تعقیب نماید،
از حاشیه یک پرتگاه با شیب زیاد بالا برود، یک موضوع را داخل یک اتومبیل تعقیب کند و فیلمبرداری از برداشت های غیر ممکن در دریا و هوا را ممکن سازد.
لوما در واقع یک بازوی لوله ای فلزی است که روی یک دالی نصب می شود و یک دوربین سبک وزن در انتهای آن قرار می گیرد.
این بازو می تواند ۳۶۱ درجه روی محور خود بچرخد.
جرثقیل crane: وسیله پیچیده ای است که برای دوربین و فیلمبردار ، آزادی عمل و تحرک بیشتری را فراهم می سازد.
کرین ، در واقع ، شامل یک بازوی بلند ( احتمالا الاکنگی ) متوازن است که روی ستون مرکزی یک سکوی چرخدار نصب می گردد .
این ترکیب به دوربین اجازه می دهد که در یک سر بازوی بلند آن قرار گیرد و از سطح زمین تا ارتفاع مثلا دو متری یا بیشتر بالا رود .
امروزه شکل سبکتری از این جرثقیلها را روی پایه های ستونی یا مشابه آن قرار می دهند . در این حالت تمام قسمتهای دوربین از راه دور
و از پشت بازوی جرثقیل هدایت و کنترل می شود. کرین بیشتر برای فیلمبرداری از صحنه های بزرگ و پر جمعیت و یا چشم اندازهای طبیعی به کار می رود.
فیلمبرداری دیجیتال در قالب های گوناگون
انواع ذخیره سازی ها از جمله فیلم برداری به شکل های گوناگون، در رسانه های مختلف و در قالب های مختلف صورت می گیرد.
دلیل این امر نیز یکی امکانات فعلی و پیشرفت فناوری در آن زمینه هاست و دیگری نوع نیازهای بشر در امری خاص است.
البته عوامل دیگری همچون قیمت ، اندازه، کیفیت اطمینان و … نیز در این مساله دخیل هستند .
در زمینه فیلمبرداری بخصوص فیلم برداری دیجیتال ، عوامل بسیاری در نوع فناوری ثبت و ذخیره سازی اطلاعات تصویری دخیل هستند.
به عنوان مثال در فیلم برداری های حرفه ای کیفیت تصویر بر حجم دوربین و حتی قیمت ارجحیت دارد در حالی که در مصارف تفریحی و خانگی وزن،
ابعاد و قیمت از اولویت های بالاتری برخوردارند و پس از اینها مساله کیفیت مطرح می شود .
مسائل دیگری همچون مدت زمان فیلم برداری نیز در جای دیگر مطرح می شود. البته مهمترین خصوصیت فیلم های دیجیتال نسبت به آنالوگ آن است
که در مرور زمان کیفیت خود را از دست نمی دهند و دیگر این که با امکانات امروزی، نقل و انتقال و تبدیل آنها از یک فرم به فرم دیگر به راحتی صورت می گیرد
ویرایش آنها نیز بسیار ساده تر است . مهمترین شکل های فیلم برداری دیجیتال عبارتند از : Mini DV Digital8 Micro MV DVD، دیسک سخت و حتی HD- DVD
چگونه با دوربین های آماتوری فیلمبرداری کنیم؟
پیشتر از معایب و مزایای فیلمبرداری با دوربین های آماتوری گفتیم. فهمیدیم ثبت کردن یک واقعه یا ایده با دوربین های آماتوری مانند
موبایل، مزایایی دارد که معایب فیلمبرداری با این دوربین ها را پوشش می دهد. در این درس کوشش می شود با گوشزد کردن چند نکته،
خطاهای رایج در فیلمبرداری های آماتوری را به حداقل برسانیم تا محصول نهایی بهترین کیفیت را داشته باشد.
قبل از شروع فیلمبرداری با دوربین های آماتوری ، این نکات را به یاد داشته باشید:
اول ) حافظه ی دوربین سیار یا موبایل خود را چک کنید . غیرحرفه ای ترین اتفاق در هنگام تصویربرداری ، تکمیل شدن ظرفیت حافظه دوربین است.
بعد از چند بار فیلمبرداری و چک کردن حافظه دوربین ، به تجربه، می فهمید که دوربین شما،
به ازای هر دقیقه فیلمبرداری ، چه حجم از حافظه را به خود اختصاص می دهد. براساس این تجربه، حافظه مورد نیاز را برای دوربین خود تهیه کنید.
به یاد داشته باشید همیشه استفاده از بالاترین کارت حافظه، بهترین شیوه برای حصول اطمینان از داشتن ظرفیت کافی در هنگام فیلمبرداری نیست
(ممکن است حافظه زیاد، باعث از کار افتادن دوربین بشود). نکته دیگر اینکه، از نگهداری فیلم هایی که پیشتر گرفته اید، بر
روی حافظه سیار دوربین خود، جدا خودداری کنید. این کار علاوه بر اشغال حافظه دوربین، ریسک کار را نیز زیاد می کند:
مثلا اگر بر اثر حادثه ای ، دوربین خود را از دست بدهید، تمام فیلم ها را نیز از دست می دهید یا اگر دوربین خود را گم کنید،
تمامی فیلم های خود را که ممکن است شامل فیلم های خصوصی و خانوادگی تان باشد را از دست بدهید.
همواره در اولین فرصت پس از فیلمبرداری، فیلم ها را به کامپیوتر یا حافظه ی جانبی منتقل کنید و آنها را از روی دوربین پاک کنید .
دوم ) دوربین خود را پیش از حضور در صحنه یا بیرون رفتن از خانه، تنظیم کنید. مثلا با مراجعه به تنظیمات دوربین خود،
آن را در بالاترین کیفیت ضبط قرار دهید. در حال حاضر دوربین موبایل ها قادرند تصاویر با اندازه ۶۴۱ و با سرعت ۳۱ فریم در ثانیه،
تصویر بگیرند. همانطور که پیشتر نیز گفته شد، بهترین و کم حجم ترین *۴۸۱ فرمت، MP4 است.
سوم ) باطری دوربین خود را همواره پر و در حالت آماده باش نگه دارید.
- shot: تصویر متحرکی است با یک موضوع .
- Tilt: به حرکت دوربین به سمت بالا و پایین، تیلت می گویند .
- Pan: به حرکت دوربین به سمت چپ و راست، پن می گویند.
حالا نوبت فیلمبرداری است. با دوربین های آماتوری ، حرفه ای فیلمبرداری کنید؛
اینگونه :
( اول ) در فیلمبرداری با دوربین های آماتوری ، مهم ترین نکته، توجه به حرکات دوربین است.
چون دوربین های آماتوری ، عمدتا دوربین های کوچکی هستند، هرگونه حرکت سریع یا نا به جا،
با شدت بیشتری در تصویر منعکس می شود. به یاد داشته باشید تصاویر با دوربینی که کمتر یا آرام تر حرکت کرده اند حرفه ای تر به نظر می رسند.
اگر می خواهید در هنگام فیلمبرداری دوربین خود را، برای نشان دادن تصاویر مختلف حرکت دهید این نکات را به یاد داشته باشید:
الف) عادت کنید هر شات شما دست کم ده ثانیه باشد. یعنی وقتی دوربین را بر روی سوژه ای روشن می کنید،
بدون حرکت یا هر گونه تغییر شاتی، دست کم از آن ده ثانیه فیلم بگیرید و )اگر بیشتر نیاز نداشتید( شات را عوض کنید .
غیرحرفه ای ترین شیوه ی فیلمبرداری این است که مدام شات را عوض کنید بدون آنکه از هر شات، مقدار کافی تصویر داشته باشید.
ب ) از Zoom کردن با دوربین ، تا آنجایی که ممکن است خودداری کنید.
بهتر از Zoom کردن این است که پس از اینکه شات عریض تر را فیلمبرداری کردید، به محل واقعه
( سوژه ای که می خواستید روی آن زوم کنید ) نزدیک شوید و از نزدیک و به حالت عادی ( و نه Zoom شده) از آن فیلم بگیرید.
اگر احتمال خطر وجود دارد یا امکان تصویر برداری از نزدیک نیست، ابتدا یک شات عریض را فیلمبرداری کنید.
سپس روی سوژه مورد نظر Zoom کنید و بدون حرکت دادن دست خود، برای مدت حداقل ده ثانیه، از سوژه مورد نظر فیلم بگیرید.
اگر متوجه شدید شات Zoom شده، کیفیت مناسب ندارد، شاید لازم باشد روی آن صحبت کنید و توضیح بدهید
که منظورتان از این تصویربرداری چیست. باز هم یادآوری می شود در هنگامی که از دوربین های کوچک استفاده می کنید
و روی سوژه ای Zoom می کنید، لرزش دستان، راحت تر به تصویر منتقل می شود. دوربین را دو دستی بگیرید. اگر در شرایطی می خواهید
از بالای سر فیلمبرداری کنید، دوربین را بالا برده و در صفحه نمایش آن کنترل کنید از چه فیلم می گیرید. لرزش دست در این حالت زیاد است .
( دوم ) در دوربین های آماتوری، معمولا میکروفون در درون دستگاه تعبیه شده است. با شناسایی محل قرار گرفتن میکروفون ،
مواظب باشید آن را با دست خود نپوشانید. به یاد داشته باشید چون میکروفون بر روی دوربین سوار است ( و به سوژه نزدیک نیست ) ،
ممکن است صدای شما را بهتر از صدای محیط ضبط کند، در نتیجه سر و صدا نکنید .
( سوم ) وقتی دوربین را به سمت سوژه روشن کردید، پیش از ضبط کردن، تصویر را درست نگاه کنید تا شفافیت کافی را داشته باشد.
از آنجا که تنظیم تمرکز و شفافیت اکثر دوربین های آماتوری در حالت خودکار است (Auto Focus) شاید لازم باشد،
در صورت مات بودن تصویر، یک بار دوربین را روشن و خاموش کنید. روش دیگر این است که معیارتان را، شفافیت تصویر در دورترین نقطه، قرار دهید .
برای اینکه به سیستم خودکار دوربین کمک کنید تا سریعتر فوکوس کند، دوربین را بدون حرکت به سمت کفش های خود
(که نقطه بی نهایت تصویر حساب می شود) نگه دارید تا شفاف ترین تصویر را ببینید. حالا دوربین شما قادر است از دورترین نقاط نیز، تصویری شفاف ضبط کند.
( چهارم ) تا حد امکان به سوژه نزدیک شوید. گوشی یا دوربین کوچک خود را ثابت نگه دارید،
حتی می توانید از نرده های خیابان، لبه ی پنجره یا حتی حاشیه ی دیوار به عنوان تکیه گاه استفاده کنید و از لرزش بیش از حد دوربین بکاهید .
( پنجم ) یک فیلم قابل قبول معمولا از مجموعه ای تصویر دور و نزدیک و خیلی نزدیک ساخته می شود.
پس از اینکه از یک نمای ثابت سوژه مورد نظر را فیلمبرداری کردید، نماهای بسته یا نزدیکتر از حاشیه ی سوژه را نیز تهیه کنید .
( ششم ) تصویر کم نور، بی ارزش است. سعی کنید در بهترین نور فیلمبرداری کنید.
اگر در نور روز فیلمبرداری می کنید، به گونه ای بایستید که نور خورشید پشت سر شما و دوربین باشد.
اگر در محیط سربسته فیلمبرداری می کنید، منبع نور را پشت سر خود و دوربین بگذارید. مراقب باشید سایه ایجاد نکنید.
اگر در شب فیلمبرداری می کنید، سوژه را به منبع نور نزدیک کنید. اگر منبع نوری در اختیار ندارید،
از امکان فیلمبرداری در شب دوربین (Night Mode) که در دوربین های آماتوری نیز موجود است استفاده کنید.
در این حالت تصویر شما سیاه و سفید ولی پرنور می شود .
( هفتم ) بهتر است هر شات را در یک فایل قرار دهید. یعنی دوربین را روشن کنید، یک شات تصویر بگیرید
و تصویربرداری را متوقف کنید . بدین ترتیب، بر روی یک فایل، یک شات ضبط شده است. برای شات بعدی دوباره دکمه ی ضبط را بزنید
و به همین ترتیب ضبط کنید. اینگونه، کار انتقال، تفکیک و مونتاژ ساده تر می شود .
( هشتم ) به یاد داشته باشید مزیت تصویری که ضبط می کنید، علاوه بر ثبت کردن واقعه، ثبت کردن واکنش تماشاچی ها نیز است.
اگر مثلا از درگیری خیابانی پلیس و مردم، فیلم می گیرید، تصویر اعمال خشونت توسط پلیس مهم است،
اما می توانید با چرخاندن دوربین به سمت مردم، واکنش آنها را نیز ثبت و ضبط کنید. در واقع به
یاد داشته باشید بسیاری از وقایع و حوادث تکراری هستند و تنها زمانی که با واکنش مردم در هم آمیخته می شوند، مفهوم جدیدی می گیرند .
( نهم ) در ضبط های مخفیانه، قرار دادن دوربین در کیف یا جیب و روشن نگه داشتنش
( به سمت سوژه ای نامعلوم یا بی ربط ) به گونه ای که صدا را ضبط کند، کارآمد است.
معمولا جذابترین صحنه ها در فیلم های مستند ، متعلق به زمانی است که می دانید فیلمبردار آن را مخفیانه ضبط کرده است.
( دهم ) بعد از انتقال تصویرهایتان به کامپیوتر و پیش از شروع مونتاژ ، شاید بد نباشد تصاویر لرزان دوربین های آماتوری را کمی ثابت تر
و قابل استفاده تر کنید. برای اینکار نرم افزارهای لرزه گیر مجانی وجود دارد که لرزش دستان را به حداقل می رسانند و تصویر را ویرایش می کنند.
یکی از بهترین های آن را می توانید از اینجا دریافت کنید .
( یازدهم ) اگر در موقعیتی مجبور به فرار یا ترک ناگهانی صحنه شدید، در صورت امکان دوربین خود را روشن نگه دارید،
ولو اینکه دوربین در جیب شما باشد. هیچ صحنه ای را از دست ندهید .
( دوازدهم ) خود و اطرافیان تان را به خطر نیاندازید. اگر از حادثه ای فیلم برداری می کنید
که ممکن است بعدها باعث به دردسر افتادن شما شود، در فیلم برداری خود دقت کنید
تا میزان خطرهای احتمالی را بیش از پیش کاهش بدهید. به عنوان مثال در فیلم برداری از چهره ها و یا علامات مشخصه دقت کنید .
( سیزدهم ) باز هم این نکته را به یاد داشته باشید، که هیچ سوژه ای را فدا نکنید.
حتی اگر ثبت تصویر به قیمت زیر پا گذاشتن تمام قوانین بالا بود. تنها یک قانون را هیچ وقت زیر پا نگذارید: ریسک نکنید و جان خود را به خطر نیاندازید.
بخش چهارم و پایانی آموزش فیلمبرداری…
تیم محتوای تخصصی اپیزود فیلم
از لینک های زیر می توانید مطلب فوق را به اشتراک بگذارید