ساخت جهان فیلم چیست
ساخت جهان فیلم (Worldbuilding) یکی از مهمترین و خلاقانهترین جنبههای فیلمسازی است که شامل ایجاد یک دنیای خیالی یا واقعی با تمام جزئیات آن میشود. این دنیای خلق شده به عنوان بستری برای داستان و شخصیتها عمل میکند و میتواند بیننده را به عمق داستان بکشاند. در زیر مراحل کلی برای ساخت جهان فیلم را توضیح میدهیم:
1. تعیین تم و ژانر (Theme and Genre)
تم و ژانر مبنای اصلی جهان فیلم شما را شکل میدهند. تم به ایدههای کلیدی و موضوعاتی که داستان شما میخواهد بررسی کند، اشاره دارد، در حالی که ژانر دستهبندی کلی فیلم شما را مشخص میکند. این انتخابها به طور مستقیم بر نحوه طراحی و ساخت جهان تأثیر میگذارند و به شما کمک میکنند تا مشخص کنید چه نوع قوانینی باید در این دنیا حاکم باشد.
- تم: تم میتواند شامل مفاهیم گستردهای مانند جنگ و صلح، عشق و نفرت، قدرت و فساد، یا آزادی و استبداد باشد. برای مثال، اگر تم فیلم شما “آزادی فردی در برابر سلطه دولتی” است، باید جزئیات جهانی که در آن فردیت در خطر است و دولتهای قدرتمند وجود دارند، به خوبی طراحی کنید.
- ژانر: ژانر به تعیین قواعد و محدودیتهای خاصی که بر داستان و شخصیتها تأثیر میگذارد، کمک میکند. اگر ژانر شما علمیتخیلی است، باید قوانین فیزیکی و تکنولوژیک متفاوت از دنیای واقعی را در نظر بگیرید. در مقابل، یک فیلم فانتزی ممکن است شامل جادو، موجودات خیالی، و قوانین غیرمعمول باشد. انتخاب ژانر به شما کمک میکند تا سبک و لحن کلی فیلم را مشخص کنید و بر اساس آن، طراحیهای بصری و داستانی را پیش ببرید.
2. تحقیق و الهامگیری (Research and Inspiration)
تحقیق و الهامگیری از منابع مختلف به شما کمک میکند تا جهان فیلم خود را با جزئیات دقیق و معتبر بسازید. این فرآیند میتواند شامل مطالعه تاریخ، فرهنگها، هنر، و علوم مختلف باشد تا ایدههای منحصربهفرد و باورپذیری برای جهان شما ایجاد کند.
- تحقیق: تحقیق جامع در زمینههای مرتبط با فیلم شما، به ویژه در موضوعاتی که کمتر شناخته شدهاند، به خلق یک جهان واقعی و غنی کمک میکند. برای مثال، اگر فیلم شما در دوران آینده یا در یک دنیای خیالی با تمدنهای پیشرفته میگذرد، مطالعه در مورد فناوریهای نوین، نظریههای علمی، و حتی پیشرفتهای تاریخی در زمینههای مختلف میتواند به شما ایدههای جدیدی بدهد.
- الهامگیری: الهامگیری از ادبیات، هنر، فیلمهای دیگر، و حتی تجربههای شخصی میتواند به شما کمک کند تا دنیای منحصر به فردی بسازید. ممکن است یک سفر به یک کشور جدید، مطالعه درباره اسطورهها و افسانهها، یا تماشای فیلمهای کلاسیک به شما ایدههای تازهای بدهد که به ایجاد جنبههای جدید و جذاب در جهان شما کمک کند.
3. ایجاد قوانین جهانی (Establishing World Rules)
قوانین جهانی چارچوبهای اصلی هستند که دنیای فیلم شما را تعریف میکنند و به انسجام داستان و عناصر مختلف آن کمک میکنند. این قوانین شامل اصول فیزیکی، اجتماعی، و فرهنگی میشوند که باید با دقت تنظیم شوند تا به خلق جهانی قابل باور و جذاب کمک کنند.
- قوانین فیزیکی: آیا دنیای فیلم شما از قوانین فیزیکی مشابه دنیای واقعی پیروی میکند، یا قوانینی متفاوت دارد؟ برای مثال، اگر در فیلم شما قوانین فیزیکی تغییر میکنند، باید مشخص کنید که چگونه این تغییرات بر زندگی روزمره شخصیتها و نحوه تعامل آنها با محیط تأثیر میگذارد. ممکن است دنیای شما دارای جاذبه متفاوت، تغییرات در سرعت نور، یا حتی قوانین فیزیکی غیرمعمول باشد.
- قوانین اجتماعی و فرهنگی: این قوانین شامل نهادهای اجتماعی، ساختارهای سیاسی، و نهادهای فرهنگی هستند. به عنوان مثال، اگر جامعهای در دنیای فیلم شما به صورت یک حکومت دیکتاتوری عمل میکند، باید توضیح دهید که این نوع حکومت چگونه بر رفتار و نگرش شخصیتها تأثیر میگذارد. همچنین باید فرهنگها، آداب و رسوم، و نظامهای آموزشی و اقتصادی را در نظر بگیرید.
- قوانین جادویی یا فناوری: اگر در فیلم شما جادو یا فناوری پیشرفته وجود دارد، باید قوانینی برای این عناصر تعریف کنید. برای مثال، اگر جادو در دنیای شما وجود دارد، باید مشخص کنید که چگونه کار میکند، چه محدودیتهایی دارد، و چگونه بر جهان و شخصیتها تأثیر میگذارد. اگر دنیای شما از فناوری پیشرفته بهره میبرد، باید قوانین و محدودیتهای مربوط به آن را به دقت تعریف کنید.
4. طراحی بصری (Visual Design)
طراحی بصری به تجسم و نمایش دنیای فیلم کمک میکند و برای جذب بینندگان و ایجاد فضای مناسب برای داستان بسیار مهم است. این مرحله شامل طراحی محیطها، معماری، لباسها، و سایر عناصر بصری است که به دنیای فیلم هویت و شخصیت میبخشد.
- محیطها: طراحی محیطهای مختلف از جمله شهرها، روستاها، و مناظر طبیعی بسیار مهم است. محیطها باید با قوانین جهانی شما سازگار باشند و به خوبی نشان دهند که چه نوع جغرافیا و شرایط محیطی بر روی زندگی و فعالیتهای شخصیتها تأثیر میگذارد. برای مثال، یک شهر علمیتخیلی ممکن است دارای ساختمانهای بلند و تکنولوژیهای پیشرفته باشد، در حالی که یک دنیای فانتزی ممکن است شامل جنگلهای جادویی و قلعههای قدیمی باشد.
- معماری: سبکهای معماری باید بازتابدهنده فرهنگ و وضعیت اجتماعی جهان شما باشند. اگر دنیای شما دارای تمدنهای مختلف است، معماری هر تمدن باید با ویژگیهای فرهنگی و تاریخی آن سازگار باشد. به عنوان مثال، ساختمانهای مدرن و صنعتی میتوانند به دنیای علمیتخیلی افزوده شوند، در حالی که معماری سنتی و تاریخی میتواند به یک دنیای فانتزی اضافه شود.
- لباسها و ظاهر شخصیتها: طراحی لباس و ظاهر شخصیتها باید به وضوح بیانگر وضعیت اجتماعی، حرفه، و فرهنگ آنها باشد. لباسها باید همراستا با قوانین فرهنگی و محیطی باشند که شخصیتها در آن زندگی میکنند. به عنوان مثال، شخصیتهای یک دنیای آینده ممکن است لباسهایی با تکنولوژیهای پیشرفته بپوشند، در حالی که شخصیتهای یک دنیای تاریخی ممکن است لباسهای سنتی و قدیمی داشته باشند.
5. شخصیتها و فرهنگها (Characters and Cultures)
شخصیتها و فرهنگها باید به درستی با جهان فیلم سازگار باشند و به غنای داستان کمک کنند. این مرحله شامل طراحی شخصیتها با ویژگیها و انگیزههای خاص و همچنین تعریف فرهنگها و نظامهای اجتماعی است که جهان فیلم شما را شکل میدهند.
- شخصیتها: هر شخصیت باید دارای پیشینه، ویژگیها، و انگیزههای منحصر به فردی باشد که با فرهنگ و قوانین جهانی سازگار است. شخصیتها باید دارای تعاملات معناداری با جهان و یکدیگر باشند. برای مثال، اگر در دنیای فیلم شما نهادهای اجتماعی خاصی وجود دارد، شخصیتها باید به گونهای عمل کنند که این نهادها را تحت تأثیر قرار دهند یا تحت تأثیر آنها قرار گیرند.
- فرهنگها: طراحی فرهنگها شامل آداب و رسوم، زبانها، مذهب، و نظامهای اجتماعی است که به دنیای فیلم عمق و واقعیت میبخشد. فرهنگها باید به شکلی پیچیده و متنوع طراحی شوند تا به جهان فیلم غنای بیشتری بدهند. برای مثال، یک فرهنگ ممکن است دارای مراسم خاص، جشنها، و باورهای مذهبی خاصی باشد که بر رفتار شخصیتها و تعاملات آنها تأثیر میگذارد.
6. داستانپردازی جهانی (Storytelling within the World)
داستانپردازی جهانی به شما کمک میکند تا جهانی را ایجاد کنید که نه تنها جذاب باشد، بلکه به توسعه و پیشبرد داستان کمک کند. این مرحله شامل ایجاد تاریخچه، درگیریها، و تنشهای داخلی و خارجی است که به داستان و شخصیتهای آن کمک شایانی می کند.
- تاریخچه جهانی:یکی از مهمترین عناصر در داستانپردازی جهانی، ایجاد یک تاریخچه جامع برای دنیای فیلم است. این تاریخچه میتواند شامل رویدادهای مهم گذشته، جنگها، انقلابها، تغییرات اجتماعی و فرهنگی، و دیگر تحولات باشد که به شکلدهی جهان کنونی داستان شما کمک کردهاند. وجود چنین تاریخچهای به جهان فیلم عمق و باورپذیری میبخشد و به بینندگان اجازه میدهد تا احساس کنند که این جهان قبل از شروع داستان وجود داشته و رشد کرده است.
- تنشها و درگیریها:درگیریها و تنشها نه تنها بین شخصیتها، بلکه بین گروهها، نهادها، و حتی فرهنگهای مختلف در جهان فیلم میتواند به جذابیت و پیچیدگی داستان اضافه کند. این درگیریها میتوانند شامل جنگهای سیاسی، تضادهای فرهنگی، مبارزات طبقاتی، یا حتی درگیریهای داخلی شخصیتها باشند. ایجاد چنین تنشها و درگیریها به بیننده کمک میکند تا با داستان ارتباط برقرار کند و به شدت درگیر شود.
- خطوط داستانی فرعی: جهانهای بزرگ و پیچیده معمولاً دارای خطوط داستانی فرعی متعددی هستند که به توسعه بیشتر شخصیتها و جهان کمک میکنند. این خطوط داستانی فرعی میتوانند به مسائل کوچکتر و جزئیتری بپردازند که به طور مستقیم به خط داستانی اصلی مرتبط نیستند، اما به عمق و غنای جهان فیلم کمک میکنند. برای مثال، میتوان به داستانهای فرعی درباره زندگی روزمره شخصیتهای جانبی، تأثیرات رویدادهای اصلی بر جوامع کوچکتر، یا کاوش در تاریخچههای کمتر شناخته شده جهانی اشاره کرد.
7. تست و بازخورد (Testing and Feedback)
قبل از نهایی کردن جهان فیلم، گرفتن بازخورد از دیگران میتواند به شما کمک کند تا نقاط قوت و ضعف جهان خود را شناسایی کرده و آن را بهبود دهید. این مرحله به شما اجازه میدهد تا اطمینان حاصل کنید که جهان فیلم شما نه تنها برای شما بلکه برای دیگران نیز قابل فهم و جذاب است.
- نمایش اولیه و جلسات بازبینی:یکی از بهترین راهها برای ارزیابی جهان فیلم، نمایش آن به گروههای کوچکی از مخاطبان هدف، اعضای تیم تولید، و یا حتی دیگر فیلمسازان است. این نمایشها میتوانند به شما کمک کنند تا ببینید که آیا جهان شما به درستی به تصویر کشیده شده و آیا با انتظارات و درک مخاطبان همخوانی دارد یا خیر. همچنین، این جلسات میتوانند به شناسایی مشکلاتی مانند عدم انسجام یا ناهماهنگی در قوانین جهانی، کمبود جزئیات، یا نواقص در طراحی بصری کمک کنند.
- جمعآوری نظرات و بازخوردها:بعد از نمایش اولیه، جمعآوری نظرات و بازخوردها از مخاطبان میتواند به شما در درک بهتر نیازها و انتظارات آنان کمک کند. این بازخوردها میتوانند شامل نکاتی درباره وضوح و قابل فهم بودن جهان، جذابیت طراحی بصری، یا انسجام داستانی باشند. اگر متوجه شدید که برخی از جنبههای جهان فیلم برای مخاطبان گیجکننده یا غیرقابل باور است، میتوانید با بازبینی و اصلاح آن بخشها، جهان فیلم را بهبود ببخشید.
- انجام تغییرات بر اساس بازخورد:پس از جمعآوری بازخوردها، مهم است که به دقت آنها را تجزیه و تحلیل کرده و در صورت لزوم تغییرات لازم را اعمال کنید. این تغییرات ممکن است شامل اصلاحات در قوانین جهانی، اضافه کردن جزئیات بیشتر، یا حتی بازطراحی بخشهایی از جهان فیلم باشد. این فرایند به شما کمک میکند تا اطمینان حاصل کنید که جهان فیلم نهایی شما به بهترین شکل ممکن ساخته شده و مخاطبان را به خوبی جذب خواهد کرد.
8. جلوههای ویژه و پستولید (Visual Effects and Post-Production)
مرحله پستولید و استفاده از جلوههای ویژه نقش مهمی در زنده کردن جهان فیلم دارد. این مرحله به شما اجازه میدهد تا جزئیات نهایی را به جهان اضافه کنید و آن را به شکلی که در ابتدا تصور کردهاید، به نمایش بگذارید.
- CGI و جلوههای ویژه: استفاده از تصویرسازی رایانهای (CGI) و جلوههای ویژه در ایجاد جهانهای غیرممکن یا بسیار پیچیده ضروری است. این فناوریها به شما اجازه میدهند تا عناصری مانند شهرهای بزرگ و پیچیده، موجودات خیالی، یا صحنههای اکشن با ابعاد بزرگ را با جزئیات دقیق و واقعگرایانه خلق کنید. برای مثال، در فیلمهای علمیتخیلی یا فانتزی، ممکن است نیاز به خلق مناظر فضایی، کشتیهای فضایی، یا جادوهای پیچیده باشد که تنها با استفاده از CGI میتوانند به تصویر کشیده شوند.
- تصحیح رنگ و جلوههای بصری: تصحیح رنگ و استفاده از جلوههای بصری دیگر میتواند به ایجاد جو و فضای مناسب برای هر صحنه کمک کند. این مرحله شامل تنظیم رنگها، نورپردازی، و استفاده از فیلترهای بصری است تا حس و حال خاصی به هر صحنه ببخشد. برای مثال، صحنههای تاریک و مرموز ممکن است با استفاده از رنگهای سرد و نور کم، حس ترس و عدم اطمینان را به بیننده منتقل کنند، در حالی که صحنههای روشن و شاد ممکن است با رنگهای گرم و نور زیاد، حس امید و خوشبینی را ایجاد کنند.
- تکمیل جزئیات و پالایش نهایی:در مرحله پستولید، شما میتوانید جزئیات کوچک و نهایی را به صحنهها اضافه کنید که به غنای بیشتر جهان کمک میکنند. این جزئیات میتوانند شامل عناصر کوچکی باشند که در طول فیلمبرداری یا در مرحله اولیه پستولید از قلم افتادهاند، اما در نهایت به افزایش عمق و واقعگرایی جهان فیلم کمک میکنند.
9. توجه به جزئیات (Attention to Detail)
توجه به جزئیات یکی از مهمترین عوامل در خلق جهانی است که نه تنها باورپذیر، بلکه کاملاً زنده و پویا به نظر میرسد. جزئیات کوچک میتوانند به ایجاد عمق و واقعگرایی در جهان فیلم کمک کنند و به بیننده این احساس را بدهند که این جهان واقعاً وجود دارد.
- نمادها و نشانهها:طراحی نمادها، نشانها، و سایر نشانههای بصری که به فرهنگ و تاریخ جهان شما عمق بیشتری میبخشند، میتواند به بیننده کمک کند تا به طور ناخودآگاه با این جهان ارتباط برقرار کند. این نمادها میتوانند در لباسها، معماری، یا حتی در طراحی موجودات و فناوریها وجود داشته باشند. برای مثال، یک امپراتوری قدرتمند ممکن است نماد خاصی داشته باشد که در سراسر جهان فیلم قابل مشاهده است و نشاندهنده قدرت و نفوذ آن امپراتوری است.
- زبانها و خطها: ایجاد زبانها و خطهای منحصربهفرد برای فرهنگهای مختلف در جهان فیلم میتواند به افزایش واقعگرایی و غنای فرهنگی کمک کند. اگر در فیلم شما فرهنگهای مختلف با زبانها و خطهای متفاوتی وجود دارند، باید این زبانها به دقت طراحی شوند و به شکلی منطقی در فیلم استفاده شوند. حتی میتوانید از زبانشناسان برای خلق زبانهای مصنوعی کمک بگیرید تا این زبانها به شکلی واقعگرایانه و پیچیده به نظر برسند.
- تاریخچه و اسناد:ایجاد اسناد، نقشهها، کتابها، و سایر عناصر تاریخی میتواند به عمق جهان فیلم کمک کند و به بیننده این احساس را بدهد که این جهان دارای تاریخچهای غنی و پیچیده است. این اسناد میتوانند در صحنههای مختلف فیلم به عنوان بخشهایی از داستان یا پسزمینه ظاهر شوند و به بیننده کمک کنند تا بیشتر با جهان فیلم ارتباط برقرار کند.
- جزئیات کوچک و مخفی: اضافه کردن جزئیات کوچک و مخفی که تنها با دقت بیشتر قابل مشاهده هستند، میتواند به بیننده این احساس را بدهد که جهان فیلم بسیار بزرگتر و پیچیدهتر از چیزی است که در نگاه اول به نظر میرسد. این جزئیات میتوانند شامل نشانهها، نمادها، یا حتی اشاراتی به رویدادها و شخصیتهای دیگر باشند که در طول فیلم به تدریج آشکار میشوند و به غنای داستان و جهان کمک میکنند.
با توجه به این مراحل، میتوانید جهانی جامع، معتبر، و جذاب برای فیلم خود خلق کنید که نه تنها به داستان شما معنا و عمق میبخشد، بلکه بینندگان را نیز به دنیای خلاقانهتان جذب میکند. ساختن جهان فیلم یک فرآیند پیچیده و زمانبر است، اما با دقت و توجه به جزئیات میتوانید جهانی خلق کنید که تا مدتها در ذهن بینندگان باقی بماند.
چند مثال از ساخت جهان فیلم
با چندین مثال مرتبط از فیلمها و سریالهای مشهور ارائه میدهیم تا به درک بهتر و عمیقتر از مراحل ساخت جهان فیلم یا فیلمنامه را بررسی کنیم:
1. تعیین تم و ژانر (Theme and Genre)
- تم: “بقا در شرایط سخت” – فیلم «The Revenant» (بازگشته).
- تم: “مبارزه با فساد” – فیلم «Serpico» (سرپیکو).
- ژانر: فانتزی حماسی – سریال «The Witcher» (ویچر).
- ژانر: علمیتخیلی/نئو-نوآر – فیلم «Inception» (تلقین).
2. تحقیق و الهامگیری (Research and Inspiration)
- تحقیق: فیلم «تایتانیک» (Titanic) – تحقیق دقیق درباره کشتی تایتانیک و رویدادهای تاریخی.
- تحقیق: فیلم «Apollo 13» – بررسی ماموریت واقعی ناسا و استفاده از اطلاعات علمی دقیق.
- الهامگیری: فیلم «The Lion King» (شیرشاه) – الهامگیری از داستانهای شکسپیر (هملت).
- الهامگیری: سریال «Westworld» – الهامگیری از فلسفه و پرسشهای اخلاقی درباره هوش مصنوعی.
3. ایجاد قوانین جهانی (Establishing World Rules)
- قوانین فیزیکی: فیلم «Interstellar» (میانستارهای) – قوانین فیزیک و تئوری نسبیت در سفر فضایی.
- قوانین جادویی: فیلم «هری پاتر» (Harry Potter) – قوانین جادو و تأثیرات وردها و جادوها در جهان جادوگری.
- قوانین اجتماعی: فیلم «The Hunger Games» (بازیهای گرسنگی) – قوانین و نظام طبقاتی در پانهم.
- قوانین زمانی: فیلم «Looper» (لوپر) – قوانین سفر در زمان و تأثیرات آن بر رویدادهای گذشته و آینده.
4. طراحی بصری (Visual Design)
- محیطها: فیلم «Inception» (تلقین) – طراحی محیطهای پیچیده و غیرمعمول در رویاها.
- موجودات: فیلم «The Shape of Water» (شکل آب) – طراحی موجود آبزی ناشناخته.
- لباسها: فیلم «Black Panther» (پلنگ سیاه) – طراحی لباسهای سنتی و مدرن ترکیبی در واکاندا.
- معماری: فیلم «Lord of the Rings» (ارباب حلقهها) – طراحی معماری قلعههای میناس تیریت و باراد-دور.
5. خلق شخصیتها (Character Creation)
- قهرمانان: فیلم «Wonder Woman» (زن شگفتانگیز) – شخصیت دایانا بهعنوان قهرمان قدرتمند و مهربان.
- آنتاگونیستها: فیلم «No Country for Old Men» (جایی برای پیرمردها نیست) – شخصیت آنتون چیگور بهعنوان ضدقهرمانی بیرحم.
- شخصیتهای جانبی: سریال «Stranger Things» – شخصیتهای مثل دمیگوگ و هاپر که به غنای داستان کمک میکنند.
- ضدقهرمانان: فیلم «Breaking Bad» (بریکینگ بد) – شخصیت والتر وایت که از یک معلم به یک خلافکار تبدیل میشود.
6. داستانپردازی جهانی (World-Building Narrative)
- تاریخچه جهانی: فیلم «Mad Max: Fury Road» (مکس دیوانه: جاده خشم) – جهان پسا-آخرالزمانی با تاریخچهای از جنگها و منابع محدود.
- تنشها و درگیریها: فیلم «The Dark Knight» (شوالیه تاریکی) – درگیری بین بتمن و جوکر که نشاندهنده تضادهای اخلاقی است.
- خطوط داستانی فرعی: سریال «Breaking Bad» (بریکینگ بد) – خطوط داستانی فرعی شامل زندگی خانواده والتر وایت و تأثیرات رفتارهای او بر آنها.
7. تست و بازخورد (Testing and Feedback)
- نمایش اولیه: فیلم «The Blair Witch Project» – نمایش اولیه به گروههای کوچک برای سنجش ترس و تنش.
- جمعآوری نظرات: فیلم «Deadpool» (ددپول) – بررسی بازخوردهای اولیه برای تنظیم میزان طنز و اکشن.
- تغییرات پس از بازخورد: فیلم «Sonic the Hedgehog» (سونیک خارپشت) – تغییر طراحی شخصیت سونیک پس از دریافت بازخورد منفی از طرفداران.
8. جلوههای ویژه و پستولید (Visual Effects and Post-Production)
- CGI و جلوههای ویژه: فیلم «Jurassic Park» (پارک ژوراسیک) – استفاده از CGI برای خلق دایناسورهای واقعینما.
- تصحیح رنگ: فیلم «The Matrix» (ماتریکس) – استفاده از تصحیح رنگ سبز برای خلق حس محیط دیجیتال.
- جلوههای بصری: فیلم «Doctor Strange» (دکتر استرنج) – جلوههای بصری پیچیده برای نمایش ابعاد مختلف واقعیت.
9. توجه به جزئیات (Attention to Detail)
- نمادها و نشانهها: فیلم «The Shining» (درخشش) – استفاده از الگوهای فرش هتل بهعنوان نمادهای هشداردهنده.
- زبانها و خطها: سریال «Game of Thrones» (بازی تاج و تخت) – خلق زبانهای دوتراکی و والیری توسط زبانشناسان.
- تاریخچه و اسناد: فیلم «Blade Runner 2049» – اسناد و مدارکی که تاریخچه جهانی پر از راز و داستانهای فرعی را نمایش میدهند.
- جزئیات کوچک و مخفی: فیلم «Fight Club» (باشگاه مبارزه) – استفاده از فریمهای کوتاه برای نمایش شخصیت تایر دارن و ارتباطش با خط داستانی اصلی.
تیم محتوای تخصصی اپیزود فیلم
از لینک های زیر می توانید مطلب فوق را به اشتراک بگذارید