فیلم علمی – تخیلی بخش دوم

 

سکوی پرتاب رویکردها و دیدگاه‌های تازه در فیلم علمی-تخیلی دهه‌ی ۱۹۷۰

فیلم 2001: یک اودیسه فضایی که در سال ۱۹۶۸ توسط استنلی کوبریک ساخته شد، نقطه‌ی عطفی در ژانر علمی-تخیلی محسوب می‌شود. این فیلم، نه تنها به دلیل جلوه‌های بی‌سابقه‌ی بصری و صوتی داگلاس ترنبال که پایه‌گذار معیارهای جدیدی در این زمینه شد، بلکه همچنین به خاطر ارائه‌ی تصویری از یک جامعه و فرهنگ بشری تحت سیطره فناوری، تحولی عظیم در سینمای علمی-تخیلی ایجاد کرد.

ترنبال بعداً به عنوان مدیر طراحی و ساخت جلوه‌های ویژه با فیلم برخورد نزدیک از نوع سوم همکاری کرد. بسیاری از فیلم‌های علمی-تخیلی دهه‌ی ۱۹۷۰ به جوامع محصور و دژ مانند آینده پرداختند. اگرچه خصیصه‌ی شخصی و منحصربه‌فرد کوبریک، یعنی سردی و فاصله‌اش با تماشاگر، در فیلم‌هایی مانند پرتقال کوکی بسیار افراطی‌تر به نمایش درآمد، اما موفقیت ترکیب هجو سیاسی کمابیش ضد نظم موجود، ریتم سریع و اخلاق‌گرایی جنجالی فیلم سیاره‌ی میمون‌ها، تاثیر عمیقی بر بسیاری از فیلم‌های علمی-تخیلی دهه‌ی ۱۹۷۰ گذاشت.

ژانر علمی-تخیلی

پیش از جنگ‌های ستاره‌ای، فیلم‌های علمی-تخیلی پیوندهای آشکاری با رویه‌ی انتقادی بسیاری از تولیدات هالیوود جدید داشتند. به عنوان ژانری که می‌توان آن را ژانر متداخل نامید، علمی-تخیلی کمتر از ژانرهای اصلی مانند وسترن و موزیکال در جریان اصلی سینمای آمریکا سرمایه‌گذاری کرده بود. فیلم‌های اوایل دهه‌ی ۱۹۷۰، با حال و هوای خاص خود، شکل ظاهری شدیداً محصور و دژمانند و اغلب با فرجام روایی تلخ و تاریک داشتند.

تحلیل فیلم‌های سیاره‌ی میمون‌ها

پنج فیلم سیاره‌ی میمون‌ها یک دوره‌ی زمانی هزارساله را در بر می‌گیرند که طی آن جنگ ظاهراً ابدی موجودات فضایی – تمثیلی آشکار از درگیری‌های نژادی در آمریکای معاصر – به نابودی جهان می‌انجامد. حضور چارلتون هستون در دو فیلم اول، نمونه‌ای از وضعیت‌های رقت‌انگیز مرد سفیدپوست در این دوره است که باعث پیچیده‌تر شدن سیاست‌های نژادی مجموعه فیلم‌های میمون‌ها شد.

مضامین اجتماعی و سیاسی در فیلم‌های دهه‌ی ۱۹۷۰

روایت‌های هجوم موجودات فضایی دهه‌ی ۱۹۵۰، با اشارات و کنایه‌های آشکار به جنگ سرد، در دهه‌ی ۱۹۷۰ جای خود را به مضامین نظارت دولت، کنترل فکر و اندیشه، و تلاش برای به دست آوردن هویت فردی دادند. فیلم‌هایی چون تی اچ ایکس 1138، پارک مجازات، بیسکویت سبز، رولربال، فرار لوگان، نسخه‌ی بازسازی شده‌ی حمله‌ی ربایندگان جسم و فرار از نیویورک به مسائل روز مانند تاثیر جنگ ویتنام، واترگیت و عملیات ضد جاسوسی پرداختند.

کیفیت فیلم‌های علمی-تخیلی

افزایش کیفیت آثار تولید شده و پیچیدگی بیشتر علمی-تخیلی‌های دهه‌ی ۱۹۷۰، زمینه‌ساز تکامل این ژانر در آینده شد. این فیلم‌ها با توجه به دغدغه‌های اجتماعی و سیاسی روز، توانستند طیف مخاطبان گسترده‌تری را جذب کنند و برچسب سینمای مبتذل را از خود دور کنند.

علمی-تخیلی هالیوودی

علمی-تخیلی دهه‌ی ۱۹۸۰، با تمرکز بر فضاهای دور و تکنولوژی‌های پیشرفته، اغلب با یک دل‌مشغولی سطحی به سفینه‌ها و فناوری‌ها به تصویر کشیده شد. این دوره شاهد بازسازی‌های پرهزینه‌ی فیلم‌های علمی-تخیلی کلاسیک دهه‌ی ۱۹۵۰ بود، که با تلفیق عناصر نوستالژیک و جلوه‌های ویژه‌ی پیشرفته، جذابیت‌های جدیدی برای مخاطبان ایجاد کرد.

نتیجه‌گیری

فیلم‌های علمی-تخیلی دهه‌ی ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، با ترکیب عناصر علمی و تخیلی، توانستند مسائل اجتماعی و سیاسی را به شکلی جدید و جذاب به مخاطبان ارائه دهند. این فیلم‌ها، با استفاده از جلوه‌های ویژه‌ی پیشرفته و داستان‌های جذاب، دنیایی فراسوی واقعیت‌های روزمره را به تصویر کشیدند و مخاطبان را به تفکر درباره‌ی آینده و تاثیرات تکنولوژی بر جامعه و انسانیت واداشتند.

مطالعه بخش سوم…